Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр ураты хорсун быһыыны оҥорбут Советскай Союз Геройа Николай Саввич Степанов 2022 сыл ыам ыйын 13 күнүгэр төрөөбүтэ 100 сыла туолла.
Саха норуота бу уоттаах сэриигэ инники кэскилин толук уурбута, омук быһыытынан сир үрдүгэр силигилии сайдар кыаҕын былдьаппыта. Фроҥҥа Саха сириттэн 62243 киһи ыҥырыллыбыта, ол эбэтэр, сааны тутар кыахтаах киһи барыта кэриэтэ. Хоһуун саха дьоно кыргыһыы толоонугар харса суох хорсуннук охсуспута. 40 тыһыынча саллаат эйэлээх олох иһин олоҕун толук ууран Ийэ дойдутугар эргиллибэтэҕэ.
Николай Саввич сэриигэ 1943 с. бэс ыйын 8 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Чита уобалаһыгар Дацан диэн сиргэ 91 стрелковай полкаҕа сулууспалаабыта. Алтынньы ыйга Харанор диэн сиргэ тиийэн, биир ый байыаннай үөрэҕи ааһан, ахсынньы ый 7 күнүгэр көрдөһөн арҕаа фроҥҥа аттаммыта.
1944 с. Корсунь-Шевченковскай урусхаллааһын бүтэ илигинэ Киев куорат арҕаа өттүгэр сэриилэһэр армияҕа тиийбитэ. Саҥа тэриллибит 6-с танковай армияҕа оччолорго 7-с механизированнай корпус 45-с биригээдэтин 1 батальонугар түбэспитэ. Ытыыга дьоҕурдаах диэн, станковай пулемет отделениетын командирынан анаммыта.
Өстөөҕү кытары сэриилэһиини Украинаны босхолуур Уманскай операцияҕа кыттыыттан саҕалаабыта. Салгыы Буг, Днестр өрүстэри туораһан
Арҕаа Украинаны, Молдавияны босхолоһон, Румынияҕа, Венгрияҕа, Австрияҕа, Чехословакияҕа сэриигэ кыттыыны ылбыта. Маныаха икки төгүл бааһыран көһө сылдьар байыаннай хирургическай госпитальга эмтэммитэ.
1944 сыллаахха станковай бүлүмүөтүн икки буочука үрдүгэр олордон баран, уот ардах аннынан, тоһуйа сытар өстөөх өһүөннээх уотун көрдө-көрбүтүнэн Буг өрүһү туораан, өстөөҕү бэргэн буулдьаларынан утары кыдыйан, сэбиэскэй сэриилэр өрүһү туоруулларыгар суолу аспыта. Кытылга тиийээт, кырыктаах кыргыһыыга киирсэн, кыайыылаах тахсары ситиспитэ. Бу холобура суох хорсун быһыытын иһин Геройга түһэриллибитэ.
Хорсун саллаат Кыайыы күнүн Чехословакия столицатыттан Прага куораттан 30 км. сиргэ көрсүбүтэ. Онтон салгыы илин сэриигэ кыттыбыта. Сэрии кэнниттэн Москва куоракка байыаннай-финансовай училищеҕа үөрэнэн иһэн 1947 с. ыам ыйыгар дойдутугар эргиллибитэ.
Николай Саввич дьоҥҥо холобур буолар ураты дьылҕалаах киһи. Төһө да сэриигэ ылбыт эчэйиилэрэ, ыарахан ыарыы сылтан сыл күүһүн өһүллэр, дойдутун өстөөхтөртөн көмүскүүргэ оҥорбут хорсун быһыыта сөптөөхтүк сыаналанарын 1990 сыл ыам ыйын 5 күнүгэр диэри, 46 сыл устата эрэлин сүтэрбэккэ эрдээхтик күүттэҕэ. Бу улахан тургутууну эмиэ дьоһуннук, дьиҥ Геройдуу эр санаалаах ааспыта…
